Bitcoin Layer 2 là gì: Giải pháp tăng cường, bảo mật Bitcoin

Bitcoin Layer 2 là một giải pháp mở rộng quan trọng giúp cải thiện khả năng xử lý giao dịch trên mạng lưới Bitcoin, giải quyết những vấn đề về tốc độ và chi phí giao dịch của Bitcoin Layer 1. Khi mạng lưới Bitcoin gặp phải tình trạng tắc nghẽn và chi phí giao dịch cao, các dự án Layer 2 như Lightning Network và các công nghệ liên quan đã ra đời để giúp Bitcoin trở nên linh hoạt hơn, đồng thời duy trì tính bảo mật và phi tập trung của nền tảng. Bài viết này, Tin Tức Công Nghệ 360 sẽ tìm hiểu kỹ hơn về Bitcoin Layer 2 là gì cũng như giải pháp tăng cường bảo mật với Bitcoin

Tìm hiểu về Bitcoin Layer 2 là gì? 

Bitcoin Layer 2 là những mạng lưới được xây dựng trên blockchain Bitcoin nhằm mục đích cải thiện tính mở rộng, tốc độ giao dịch và giảm phí giao dịch, tương tự như các giải pháp Layer 2 trên mạng lưới Ethereum. Bên cạnh đó, Bitcoin Layer 2 còn hỗ trợ Bitcoin có khả năng tương tác với smart contract, mở rộng ứng dụng và tính linh hoạt của mạng lưới.

Trước đây, số lượng Bitcoin Layer 2 khá ít, nhưng gần đây, khi các hoạt động như BRC-20 và Ordinals ngày càng thu hút sự chú ý, tốc độ và phí giao dịch trên mạng lưới Bitcoin tăng cao, đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các dự án Layer 2. Đến năm 2023, đã có hơn 25 dự án Bitcoin Layer 2, một con số khá lớn so với Ethereum, nơi có khoảng 38 dự án Layer 2. Sự gia tăng này chứng tỏ tiềm năng lớn của Bitcoin trong việc mở rộng khả năng giao dịch và hỗ trợ các ứng dụng phi tập trung.

Tầm quan trọng của Bitcoin Layer 2 trong Bitcoin 

Bitcoin Layer 2 là giải pháp cần thiết để giải quyết các vấn đề mà mạng lưới Bitcoin đang gặp phải, như tốc độ giao dịch chậm, phí giao dịch cao và khả năng mở rộng hạn chế. Mặc dù Bitcoin được xem là “vàng kỹ thuật số” nhờ vào tính bảo mật và phi tập trung vượt trội, nhưng với sự gia tăng người dùng và giao dịch, mạng lưới Bitcoin đã bộc lộ những hạn chế như tốc độ giao dịch chỉ từ 3-7 TPS (transactions per second), thấp hơn rất nhiều so với các blockchain khác như Solana (trên 3,000 TPS) hay Ethereum (57 TPS).

Hơn nữa, Bitcoin không hỗ trợ smart contract như Ethereum hay các blockchain khác, khiến các ứng dụng phi tập trung (dApp) và NFT không thể triển khai trên nền tảng này. Chính vì vậy, việc phát triển các giải pháp Layer 2 cho Bitcoin là cực kỳ quan trọng. Những giải pháp này không chỉ giúp tăng tốc độ giao dịch và giảm phí mà còn mở rộng khả năng ứng dụng của Bitcoin trong thị trường crypto, đặc biệt là trong các lĩnh vực như tài chính phi tập trung (DeFi), smart contract và NFTs.

Các Bitcoin Layer 2 chính nổi bật 

Các Bitcoin Layer 2 nổi bật còn được gọi là “Big Four”, gồm bốn mạng lưới chính sau

• Lightning Network: Là mạng lưới Layer 2 đầu tiên trên Bitcoin, Lightning Network được ra mắt vào năm 2018 nhằm cải thiện tốc độ giao dịch và giảm phí mạng lưới. Lightning Network cho phép các giao dịch diễn ra nhanh chóng mà không cần ghi nhận trên các khối, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên, mô hình hoạt động của Lightning Network có những lỗ hổng vì các giao dịch không cần sự đồng thuận từ các miner, dễ dẫn đến nguy cơ gian lận và thiếu minh bạch. Đồng thời, Lightning Network chưa hỗ trợ smart contract.
• Stacks: Đây là một blockchain Layer 2 cho phép mạng lưới Bitcoin tương tác với smart contract và xây dựng dApps. Stacks sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Transfer (PoX), trong đó các thợ đào gửi Bitcoin làm tài sản thế chấp để tham gia vào việc xác thực giao dịch. Dù mang lại tính bảo mật từ Bitcoin, Stacks vẫn có hạn chế về khả năng mở rộng do phụ thuộc vào tốc độ khối của Bitcoin.
• Liquid: Liquid là một blockchain Layer 2 nhằm cải thiện hiệu suất và tính mở rộng của Bitcoin. Liquid sử dụng cơ chế đồng thuận Strong Federation, nơi 15 thành viên, chủ yếu là tổ chức tài chính và Bitcoin whale, tham gia xác thực giao dịch. Liquid có tốc độ giao dịch nhanh, chỉ mất khoảng 60 giây để tạo khối và 2 block để hoàn thành giao dịch. Liquid sử dụng native token là L-BTC, có tổng cung phụ thuộc vào lượng BTC được đưa vào mạng lưới.
• Rootstock: Rootstock là một blockchain Layer 2 giúp cải thiện tốc độ và giảm phí giao dịch cho Bitcoin. Nó tương thích với EVM, cho phép các nhà phát triển xây dựng hệ sinh thái ứng dụng phi tập trung (dApp) trên mạng lưới Bitcoin. Rootstock sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Work giống như Bitcoin, và các giao dịch được xử lý off-chain trước khi gửi lên Bitcoin để xác thực. Rootstock có thời gian tạo khối khoảng 30 giây và tốc độ giao dịch đạt 20-30 TPS.

Rollup trên Bitcoin

Rollup trên Bitcoin là một giải pháp Layer 2 tiềm năng giúp cải thiện khả năng mở rộng và hiệu suất của mạng lưới Bitcoin. Mặc dù đã có nhiều dự án Layer 2 nhằm giải quyết các vấn đề của Bitcoin, như Stacks và Liquid, nhưng mô hình hoạt động của chúng không hoàn toàn đáp ứng đúng định nghĩa “Layer 2”. Ví dụ, Stacks hoạt động giống như một Layer 1, trong khi Liquid có mô hình giống sidechain. Vì vậy, nhiều người cho rằng Rollup sẽ là giải pháp Layer 2 chính thống trên mạng lưới Bitcoin.

Rollup hoạt động bằng cách xử lý các giao dịch off-chain trên các Layer 2, sau đó xác thực và lưu trữ kết quả trên Layer 1 (Bitcoin). Điều này giúp giảm tải cho mạng lưới chính, từ đó tăng tốc độ giao dịch và giảm phí giao dịch trên Bitcoin.

Hiện nay, có hai loại Rollup chính đang được phát triển và chú ý trên Bitcoin:

• Validity Rollup (Zk Rollup): Đây là loại Rollup sử dụng công nghệ zk-SNARKs (zero-knowledge succinct non-interactive arguments of knowledge) để xác thực giao dịch một cách nhanh chóng và bảo mật. Validity Rollup có khả năng tăng thông lượng giao dịch của Bitcoin lên đến 100 lần, đồng thời cho phép tích hợp smart contract vào mạng lưới mà không gây quá tải cho Bitcoin. Chainway là một trong những dự án tiên phong áp dụng Validity Rollup trên Bitcoin.
• Sovereign Rollup: Là một mô hình Rollup cho phép Layer 2 tận dụng cơ sở hạ tầng của Bitcoin, như Data Availability và cơ chế đồng thuận của mạng lưới Bitcoin, để xác thực giao dịch. Mô hình Sovereign Rollup hiện đang được Rollkit áp dụng, với mục tiêu cải thiện khả năng mở rộng mà vẫn duy trì tính bảo mật và phi tập trung của Bitcoin.

Bitcoin Layer 2 đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề về tốc độ và chi phí giao dịch của mạng lưới Bitcoin, đồng thời mở rộng khả năng ứng dụng của Bitcoin vào các lĩnh vực như tài chính phi tập trung, smart contract và NFTs. Với sự phát triển mạnh mẽ của các giải pháp như Lightning Network, Stacks, Liquid và Rollup, Bitcoin không chỉ giữ vai trò là một tài sản lưu trữ giá trị mà còn trở thành nền tảng cho các ứng dụng phi tập trung. Với sự cải tiến liên tục và các sáng kiến mới như Rollup, Bitcoin Layer 2 hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển, giúp mạng lưới Bitcoin đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường toàn cầu